ΕΚΦΡΑΣΗ-ΕΚΘΕΣΗ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ

1. Να συμπληρώσετε τα κενά του κειμένου με τις λέξεις ή τα λεκτικά σύνολα που ακολουθούν.

Η κοινωνική ευθύνη του σύγχρονου επιστήμονα είναι ένα θέμα σοβαρό και ………………… (1). Αρκετοί ………………… (2) εν ονόματι της καθαρής επιστήμης (του θεσμού δηλαδή εκείνου που πέρα από κάθε πολιτική ή κοινωνική ……………… (3) επιδιώκει τη γνώση για τη χαρά της θεωρίας και μόνο) ότι ο σημερινός ερευνητής οφείλει να ……………… (4) μακριά από πολιτικές συγκρούσεις και ……………… (5). Οποιαδήποτε πράξη πολιτικής χροιάς πιστεύουν ακράδαντα πως θα κατέληγε στην υπονόμευση της ……………. (6). Έτσι θεωρούν την αδογμάτιστη και ανυστερόβουλη ………………… (7) της αλήθειας ως μοναδικό μέλημα κάθε επιστήμης. Άλλοι, αντίθετα, πρεσβεύουν πως ………………. (8) καθήκον κάθε έντιμου επιστήμονα είναι να ………………. (9) για τη σωστή εφαρμογή των προορισμών του. Εκκινώντας από την ……………… (10) ότι η καθαρή επιστήμη αποτελεί ………….. (11) τονίζουν το ηθικό χρέος των επιστημόνων να αγωνίζονται όχι μόνο για την …………….. (12) της στάθμης των ερευνών τους αλλά και για την ορθή χρήση των θεωρητικών τους ……………… (13) στο επίπεδο της καθημερινής ζωής. Φρονούν δηλαδή πως οι λειτουργοί του επιστημονικού λόγου έχουν της υποχρέωση να …………….. (14) κάθε απόπειρα ………………… (15) της επιστήμης σε άνομους σκοπούς και …………………. (16).

Διατείνονται, παραμείνει, ελεύθερης και απροκατάληπτης έρευνας, επαγρυπνεί, αμφιλεγόμενο, σκοπιμότητα, ιδεολογικές αντιπαραθέσεις, θήρευση, πρωταρχικό, αφετηριακή θέση, προαγωγή, ιδιοτελή συμφέροντα, στηλιτεύουν με παρρησία, συλλήψεων, υπαγωγής, ουτοπία.

2. Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις ή φράσεις με άλλες ισοδύναμες που θα χρησιμοποιούσε κάποιος στο λόγο του προκειμένου να εντυπωσιάσει.

α. Διάβασε καλές κριτικές για το βιβλίο και γι’ αυτό ανυπομονεί να το αγοράσει.

β. Διατύπωσε βαριές κατηγορίες εναντίον των συνομιλητών του, αλλά δεν μπόρεσε να τις στηρίξει με ακλόνητα στοιχεία.

γ. Δεν φημίζεται για την εξυπνάδα και την άνεσή του στο λόγο.

δ. Είναι αξιόπιστο πρόσωπο και πρέπει να του έχεις εμπιστοσύνη.

ε. Όλοι μέσα στην αίθουσα έμειναν άφωνοι, όταν ο ομιλητής απάντησε με βρισιές στην κριτική που του ασκήθηκε.

στ. Προσπαθεί να με συκοφαντήσει με τα ψέματα που λέει.

ζ. Δεν μπορείς να συζητήσεις μαζί του γιατί προσπαθεί με κακόπιστα επιχειρήματα να διαστρέψει την αλήθεια.

η. Ασχολείται με πολλά θέματα και γι’ αυτό δεν μπορεί να ξεχωρίσει σε κανένα.

θ. Προπαγανδίζει τις ιδέες του με σκοπό να μας πάρει με το μέρος του.

ι. Παρακολούθησε όλη τη συζήτηση με αμείωτο ενδιαφέρον.